Społeczne Zjednoczenie „Związek Polaków na Białorusi” jest pozarządowym, dobrowolnym, niezależnym, samorządnym stowarzyszeniem obywateli, skonsolidowanych zgodnie z ustawodawstwem, na podstawie ogólnych interesów, dla wspólnej realizacji praw obywatelskich, społecznych, kulturalnych i innych, ktorzy chcą uczestniczyć w dziele odrodzenia, rozwoju języka i kultury polskiej.
Celem działalności ZPB jest wspieranie odrodzenia i rozwoju polskiej kultury, odrodzenia narodowego i kształtowania tożsamości narodowej, zapewnienie nauczania języka polskiego, wsparcie polskiej twórczości literackiej, artystycznej oraz ludowej, badanie, popularyzacja działalności, osiągnięć i wkładu w naukę, kultury wybitnych Polaków, w tym urodzonych na Białorusi, wychowanie w duchu patriotyzmu i szacunku dla historii, krzewienie tradycji przyjaźni i współpracy narodów polskiego i białoruskiego, pobratymstwa i ich historycznego losu.
Obecnie w ZPB zarejestrowano około 70 obwodowych, miejskich, rejonowych i wiejskich oddziałów, które zrzeszają kilka tysięcy osób. Siedzibą Związku Polaków na Białorusi jest Mińsk (od 2013 r.).
Wybitne postacie ZPB
Leonarda Rewkowska (ur. 1939) – legenda białoruskiej Polonii, honorowy prezes rejonowego oddziału ZPB w Słonimie.
Józef Łucznik (1936-2015) -jeden z założycieli Związku Polaków, wieloletni działacz polonijny, były prezes ZPB w latach 2005-2009.
Eugeniusz Skrobocki (1950-2010) – polski działacz społeczny, redaktor naczelny „Głosu znad Niemna” i „Magazynu Polskiego”, wiceprezes ZPB w latach 2005-2010.
Izabela Tyrkin (1929-2011) – była prezes lidzkiego oddziału Związku Polaków, inicjator budownictwa i dyrektor Domu Polskiego w Lidzie.
Kazimierz Swiątek (1914-2011) – kardynał, jeden z załozycieli polskiego ruchu na Białorusi, honorowy członek ZPB.
Uroczystości i imprezy ZPB
Corocznie Związek Polaków na Białorusi, przy wydatnej pomocy władz, jest organizatorem wielu uroczystości i imprez tak lokalnych, jak i ogólnokrajowych, które sprzyjają zachowaniu tradycji
polskich i kultury narodowej.
Od 2012 r. pod koniec czerwca we wsi Wielkie Ejsmonty, w bardzo przyjaznej atmosferze, odbywa się Festiwal Polskiej Kultury i Bytnosci „Fest Ejsmontowski”, każdy kto chce poczuć ріękną autentyczną sztukę oraz poznać bogactwo polskiego dziedzictwa narodowego znajdzie tu coś dla siebie.
Już od 11 lat, każdego roku w maju, Regionalny festiwal „Polonez” zbiera miłośników tego tańca w Słonimiu. Tradycyjnie festiwal rozpoczyna legendarny polonez „Pożegnanie ojczyzny”
Michała Kleofasa Ogińskiego, pochodzącego z tych okolic.
Od 2000 r., w sierpniu, Festiwal „Kanał Augustowski w kulturze trzech narodów” wita przy śluzie Dąbrówka na Grodzieńszczyźnie gosci z trzech krajów – Polski, Białorusi, Litwy. Kanał Augustowski łączy kraje i narody, a ten festiwal dowodzi, że ludzie tu i tam kochają śpiew i taniec. Corocznie 4 marca w dzień swiętego Kazimierza odbywa się Jarmark „Kaziuki”, który na głownym placu w Grodnie zbiera majstrów rzemiosła z Białorusi, Polski, Litwy, Ukrainy i Rosji, a calość uświetniają wystąpy zespołów artystycznych.
Otwarty dziecięcy Konkurs Muzyki Białoruskiej i Polskiej imienia Stanisława Moniuszki, dla uczniów szkoł muzycznych, już po raz trzeci, w maju, odbywa się w Mińsku. Konkurs przeprowadzany jest w dwóch kategoriach: fortepian i wokal. Dla organizacji konkursu pianistów nieprzypadkowo została wybrana Szkoła Muzyczna nr 10 w Mińsku – w tym właśnie budynku uczył się najwybitniejszy kompozytor i założyciel białoruskiej i polskiej opery Stanisław Moniuszko.