Dokładnie 170 lat temu odbyła się premiera słynnej opery „Halka” wybitnego kompozytora białorusko-polskiego Stanisława Moniuszki. W styczniu 1848 roku, w Wilnie, Stanisław Moniuszko przygotował i sam dyrygował premierowym pokazem pierwszej białorusko-polskiej opery „Halka”. Po 10 latach, w 1858 roku odbyło się triumfalne wykonanie opery w Teatrze Wielkim w Warszawie.
Głównym osiągnię
ciem Stanisława Moniuszki jest stworzenie narodowej klasycznej białoruskiej i polskiej opery. Moniuszko stworzył ponad 15 oper, wiele wodewili, romansów i pieśni.
Wraz z W. Dunin-Marcinkiewiczem Moniuszko napisał operę „Sielanka”, której premiera odbyła się w 1852 roku w Miejskim teatrze w Mińsku. (Od 1984 roku budynek teatru nie istnieje, obecnie w jego miejscu stoi hotel „Europa”). Była to pierwsza opera w historii świata w języku białoruskim.
Twórczość słynnego białorusko-polskiego kompozytora Stanisława Moniuszki to niezwykłe połączenie cech ludowej muzyki Białorusi, Polski i Ukrainy.
Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 roku w folwarku Ubiel, który znajdował się w pobliżu obecnej wsi Aziorny w Czerwieńskim rejonie, w obwodzie Mińskim. Obecnie na terenie dawnego folwarku Moniuszki stoi stela pamiątkowa.
Muzyczną edukację Stanisław Moniuszko otrzymywał w Mińsku od 1830 do 1937 roku u wybitnego nauczyciela Dominika Stefanowicza. Szkoła muzyczna kiedyś znajdowała się w budynku ratusza Mińska, natomiast w ścianach obecnego Domu Związków Zawodowych na Placu Wolności było niegdyś męskie gimnazjum, gdzie przyszły słynny kompozytor uczył się w latach 1831-1834.
W 2016 roku w Mińsku odsłonięto pomnik twórcy białoruskiej i polskiej opery narodowej, kompozytora Stanisława Moniuszki i dramaturga Wincentego Dunina-Marcinkiewicza. Pomnik znajduje się w parku w pobliżu ratusza na Placu Wolności. Również na domu nr 3 przy ulicy Engielsa, gdzie mieszkał Moniuszko, jest tablica pamiątkowa ku jego czci.
Na znak szacunku imieniem Stanisława Moniuszki nazwane są ulice w Grodnie, Wilnie, Charkowie i w wielu miastach Polski.
Związek Polaków na Białorusi razem z Mińskim Miejskim Komitetem Wykonawczym na cześć kompozytora prowadzi otwarty konkurs muzyczny dla dzieci. Tegoroczny konkurs odbędzie się już po raz piąty.
Helena Gapanowicz
